Primorje
Południowo-zachodni region winiarski w sposób zdecydowany różni się od dwóch pozostałych. Na jego charakter najmocniej wpływa bliskość Morza Adriatyckiego. Palmy, oliwki i inne śródziemnomorskie rośliny są chętnie uprawiane w przydomowych ogródkach. Na południu region graniczy z chorwacką Istrią, od wschodu i północy jest zamknięty przez pasmo Gór Dynarskich, na zachodzie znajduje się Morze Adriatyckie. Przeważają gleby na podłożu fliszowym oraz skałach wapiennych. Dzięki masom ciepłego powietrza znad Adriatyku jest to najcieplejszy region Słowenii, w którym doskonale udają się czerwone wina, zwłaszcza z odmian lokalnych oraz bordoskich. Lata są słoneczne i upalne, zimy natomiast łagodne i bezśnieżne, z temperaturą rzadko spadającą poniżej 0 st. C. Z powodu dużej ilości słońca, wina są bogate i skoncentrowane, o wyższej zawartości alkoholu. Jednak bliskość Alp powoduje, że nie brakuje im również owocowej świeżości. Charakterystyczny dla Primorje jest zimny wiatr bora (sł. burja), który zimą potrafi rozpędzić się do ponad 200 km/h.
Na rozwój winiarstwa w tym regionie największy wpływ miała bliskość Włoch. Włoska kultura pozostawiła po sobie także ślady w architekturze, języku i gastronomii. Primorje jest w Słowenii uważane za najlepiej rozwinięty region winiarski. Oprócz bogatych win czerwonych wytwarza się tu także wina białe, z suszonych owoców oraz przede wszystkim wina pomarańczowe.
Winnice zajmują ok. 6 300 ha. Z uwagi na warunki klimatyczne i ukształtowanie terenu dzieli się na cztery obszary, które różnią się między sobą nie tylko charakterem produkowanych win, ale nawet doborem uprawianych szczepów.
Vipavska dolina (pl. Dolina Wipawy) – jest największym z czterech mikroregionów Primorja. Winnice zajmują obszar ok. 2 500 ha w dolinie rzeki Wipawy. Jest to wąska dolina z trzech stron zamknięta stromymi stokami: od północy i wschodu na wysokość niemal kilometra wyrastają Góry Dynarskie od południa półkilometrowa ściana Płaskowyżu Kras. Dolina jest otwarta jedynie od zachodu, gdzie znajduje się Nizina Friuli, skąd napływa ciepłe morskie powietrze. Od wieków ta specyficzna lokalizacja sprzyjała uprawie winorośli i innych owoców, zwłaszcza brzoskwiń, moreli i czereśni. Ze wszystkich winiarskich regionów to właśnie tu najmocniej mieszają się wszystkie trzy strefy klimatyczne Słowenii: śródziemnomorska, alpejska oraz kontynentalna. Dolina rzeki Wipawy jest w Słowenii uważana za region winiarski bogaty w autochtoniczne szczepy winorośli. Rzeczywiście, znajdziemy tu wiele lokalnych odmian, a niektórych z nich nie uprawia się nigdzie poza Doliną. W nieco chłodniejszej części mikroregionu, w okolicach miast Vipava i Ajdovščina możemy spróbować win z odmian zelen, pinela, klarnica, vitovska grganja. Z kolei w części bliżej miasta Nova Gorica uprawiane są bardziej ciepłolubne odmiany: rebula, pokalca, refošk, malvazija, pikolit, sauvignonasse. Oprócz nich popularne są również kosmopolityczne szczepy: cabernet sauvignon, merlot, barbera, welschriesling, pinot grigio, chardonnay, sauvignon blanc, yellow muscat.
Goriška brda (pl. Wzgórza Gorycjańskie)- Ten niewielki region jest niemal w całości pokryty winnicami. Gdzieniegdzie równe rzędy winorośli przerywane są sadami owocowymi i gajami oliwnymi. Jednak to właśnie wino jest największą dumą mieszkańców i ich głównym źródłem dochodów. Trzeba przyznać, że terrior jest wręcz idealny dla winorośli. Klimat, ukształtowanie terenu oraz ziemia nie pozostawiły dużego manewru na wybór kariery mieszkających tu ludzi. Jeśli chcesz pozostać w tym raju, zapewne będziesz robić wino. Przez wielu Goriška brda jest uważane za najlepszy region winiarski w kraju. Faktem jest, że tutejsi winiarze w bardzo przemyślany sposób połączyli siły dla wspólnej promocji. Do najważniejszych szczepów regionu należą: rebula oraz… tokaj, znaczy sauvignon vert czy jak się go teraz nazywa. Oprócz tego uprawia się międzynarodowe szczepy: chardonnay, pinot blanc, pinot gris, merlot, cabernet sauvignon, cabernet franc, oraz mniej popularne lokalne odmiany jak malvazija i pokalca.
Slovenska Istra (pl. Słoweńska Istria) – jako jedyny mikroregion słoweńskiego Przymorza ma bezpośredni dostęp do morza. Przez dziesięciolecia region był zdominowany przez kombinat Vinakoper, dopiero po 1991 roku zaczęły pojawiać się prywatne winnice. Vinakoper przeszło transformację suchą stopą i dziś pełni wiodącą rolę w regionie. Jest tu najbardziej wyrazisty klimat śródziemnomorski ze wszystkich mikroregionów, choć wpływ alpejski wciąż jest znaczny. Klimat ułatwia uprawę ekologiczną i coraz więcej winnic zdobywa certyfikaty takich upraw. Do głównych szczepów należą: malvazija oraz refošk. Pozostałe uprawiane tu odmiany to: rumeni muškat, cabernet sauvignon, merlot.
Kras – jest to najchłodniejszy z obszarów Przymorza, choć znajduje się niemal na samym wybrzeżu (ok. 5 km w linii prostej). Jednak niemal pionowa ściana płaskowyżu wznosząca się na ok. 500 m skutecznie zatrzymuje morskie masy powietrza. Najbardziej znany jest ze swojego wina teran. Teran to wino wytworzone z owoców szczepu refošk uprawianych na czerwonych ziemiach (terra rossa). Kras pozostaje najsłabiej rozwiniętym obszarem Primorja, choć można tu też znaleźć najlepszych słoweńskich producentów, którzy potrafią doskonale wykorzystać surowe warunki środowiskowe. Najpopularniejszą odmianą jest refošk, z którego produkuje się wino PTP kraški teran. Oprócz refoška uprawia się też malvaziję oraz vitovską grganię. Czasem można znaleźć merlot, barberę, cabernet sauvignon. Produkuje się też wino wzmacniane tzw. teranov liker. Niektóre winnice wciąż mają formę brajdy, czyli winorośl prowadzona jest także na pergolach między rzędami. Wydajne, ale wpływa na jakość wina.
SlovVine 